Cybersecurity, surveillance and disinformation

A selection of my articles on digital surveillance, disinformation, AI and social media

Brazylia zablokowała serwis społecznościowy Elona Muska. Poszło o władzę

To najnowszy wystrzał w coraz bardziej zażartej walce między Muskiem a brazylijskimi władzami, przede wszystkim zaś sędzią Sądu Najwyższego Alexandrem de Moraesem.
Kierujący wysiłkami na rzecz zwalczania internetowego ekstremizmu sędzia, który zdecydował właśnie o zablokowaniu X w Brazylii, polecił też Apple i Google, by w ciągu pięciu dni usunęły aplikację X ze swoich sklepów internetowych i zablokowały do niej dostęp. Zgodnie z orzeczeniem osobom korzystającym z X za pomocą VPN grozi dziennie...

Paweł Durow zwolniony z aresztu. Twórca Telegrama zbudował sobie legendę obrońcy wolności słowa: sprawdzamy, jak ma się ona do faktów

Na tę sprawę można patrzeć na kilka sposobów. Można – jak chcą prawnicy Pawła Durowa i armia jego internetowych fanów – widzieć w niej próbę zniszczenia przez państwo (tu: Francję) sfery wolności słowa i zmuszenia internetowych firm do ugięcia się pod polityczną presją.
Jednak historię powstania i rozwoju Telegrama – serwisu i komunikatora powstałego w 2013 r., a używanego dziś przez 900 mln ludzi na całym świecie – można interpretować też jako przestrogę: jak kończy się oddanie w ręce wielkich...

Twórca Telegrama aresztowany we Francji. Kreml i Elon Musk protestują równie energicznie

Po aresztowaniu we Francji Pawła Durowa, założyciela serwisu Telegram, w mediach społecznościowych wybuchła histeria, że to zamach na wolność słowa. Na najgłośniejszego jej obrońcę stara się kreować Moskwa, która oskarża rząd w Paryżu o zapędy totalitarne. W sieci błyskawicznie zaczęło krążyć zdjęcie pocisku z napisem „Dla Durowa”, a jeden z najpopularniejszych prokremlowskich blogerów Borys Rożyn (na Telegramie ma 800 tys. subskrybentów) stwierdził, że „żyjemy w świecie, gdzie idee Orwella zatr...

Musk spotkał się z Trumpem. To nie była konfrontacja

„To nie będzie konfrontacyjny wywiad” – zapowiadał miliarder Elon Musk przed spotkaniem z Donaldem Trumpem transmitowanym na żywo na platformie X. Twierdził, że woli rozmowę z kandydatem na prezydenta USA, bo „podczas wywiadu nikt nie jest tak naprawdę sobą”. I miał rację. To nie był wywiad, lecz spotkanie potakiwacza z człowiekiem, który od lat powtarza to samo. 
Mniej więcej w połowie spotkania powód, dla którego Musk dał Trumpowi niemal dwie godziny na powtarzanie w kółko tych samych argument...

Donald Trump i Elon Musk: do czego mogą się razem posunąć?

Gdy Muskowi zarzucono, że złamał zasady własnego serwisu zakazujące publikowania treści fałszywych i wprowadzających w błąd, odpowiedział: „jak mnie upewnił światowej sławy autorytet, profesor Suggon Deeznuts, satyra w Ameryce jest legalna”. Taki profesor nie istnieje, rzekome imię i nazwisko to gra słów, a przyjmując mniej wulgarny jej sens, „deez nuts” to zwrot, którego używa się, by okazać brak szacunku dla toczącej się dyskusji.
Minęły czasy, gdy miliony ludzi z uwagą słuchały, jak Musk opow...

Cyfrowa nieśmiertelność: co po nas zostanie dzięki nowym technologiom [Miłego antropocenu! #6]

Poniższy tekst powstał w oparciu o transkrypcję maszynową, może zawierać usterki językowe.
Dzień dobry, bardzo się cieszę, że tutaj jestem z wami. Dziękuję za zaproszenie.
To zależy. Jeśli myślimy o takim szerokim planie i takim bardzo radykalnym pomyśle dotyczącym przenoszenia naszej świadomości do komputera, to tutaj byłabym bardzo sceptyczna i ostrożna w takim rozumieniu i oczekiwaniu takiej formy nieśmiertelności. Natomiast jeśli myślimy o tym, że możemy funkcjonować w formie takich pośmiert...

Czy grozi nam sabotaż na kolei? Ktoś ukradł elementy cyfrowego systemu Radio Stop

Cała akcja trwała kilkadziesiąt sekund i nawet nie wyglądała jak kradzież. Na nagraniu z monitoringu widać mężczyznę, który wchodzi do magazynu, wynosi z niego dwa pudełka i po krótkiej rozmowie z dozorcą odjeżdża.
W pudełkach skradzionych w połowie czerwca znajdowały się radiotelefony F-804/2/M – elementy cyfrowego systemu, który pozwala zdalnie zarządzać ruchem na kolei i umożliwia wysyłanie sygnału Radio Stop, by zatrzymać pociągi w kilku lokalizacjach naraz.
Złodzieja – 44-letniego Polaka –...

Piątkowa globalna awaria pokazuje, w jakim stopniu nasze życie zależy od garstki technologicznych koncernów

Wydawca, który odpowiadał za emisję programu na antenie brytyjskiego Sky News w piątkowy poranek, z pewnością długo tego dnia nie zapomni. Stacja od 7 rano zamiast najświeższych wiadomości musiała zacząć emitować filmy dokumentalne. Godzinę później przerwała nadawanie czegokolwiek. Po kolejnej godzinie wydawało się, że sytuacja jest już opanowana. Tyle że para prezenterów musiała poprowadzić program, w którym nie pojawiła się ani jedna grafika czy nagrane wcześniej materiały. Nie działał nawet p...

Komputery kwantowe ujawnią wszystkie sekrety świata [Miłego antropocenu! #5]

Poniższy tekst powstał w oparciu o transkrypcję maszynową, może zawierać usterki językowe.
Wojciech Brzeziński: Witamy Państwa bardzo serdecznie. Nazywam się Wojciech Brzeziński, a ten podcast to miłego antropocenu. Podcast Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy o tym, w jaki sposób nauka i technika zmieniają świat i jak będzie wyglądać nasz świat jutra. Dzisiaj porozmawiamy o technologiach, które dla wielu z nas są, można powiedzieć, czymś na pograniczu magii. I opowiemy o tym, w jaki spos...

Czy media społecznościowe są dzieciom potrzebne do szczęścia?

Naczelny lekarz Stanów Zjednoczonych, Vivek Murthy, chce, by media społecznościowe miały ostrzeżenia o szkodliwości dla zdrowia nieletnich podobne do tych, jakie umieszczane są na papierosach. Powołuje się przy tym na dane o rosnącej liczbie przypadków depresji, zaburzeń lękowych i problemach z samooceną wśród młodzieży, która coraz więcej czasu spędza w sieci.
Tylko czy ta diagnoza jest słuszna? Urodzone po 1995 r. pokolenia Z i Alfa w zasadzie nie znają świata, w którym nie ma internetu. Nie m...

Unia Europejska chce regulować sztuczną inteligencję. Czy nowe przepisy ochronią prawa obywateli?

Wprawdzie to nie pierwsza tego typu regulacja (Chiny swoje przepisy o AI ogłosiły w lipcu), ale zdaniem Brukseli nigdzie na świecie kwestii bezpieczeństwa inteligentnych algorytmów nie potraktowano tak kompleksowo. „W ustawie określono zasady dotyczące potężnych modeli sztucznej inteligencji, dbając o to, by nie stwarzały systemowego ryzyka dla Unii i zapewniały obywatelom i demokracjom silne zabezpieczenia przed nadużyciami” – podkreślał rumuński europoseł Dragoș Tudorache, jeden ze sprawozdawc

AI: Czym się stanie i jak zmieni świat?

W tym wyścigu praktycznie nie ma już startupów, pozostali tylko technologiczni giganci. 6 grudnia Google zaprezentowało swoją odpowiedź na GPT – Gemini, model reklamowany jako najlepszy w swojej klasie. Gemini osiąga najlepsze wyniki w 30 z 32 powszechnie stosowanych akademickich testów porównawczych, wykorzystywanych w badaniach dużych modeli językowych. I to bez względu na to, czy dane wejściowe są tekstem, obrazem czy dźwiękiem. Prezes Google Sundar Pichai podczas konferencji prezentującej Ge

Nieudany przewrót w OpenAI. Co oznacza dla prac nad sztuczną inteligencją?

Coraz dziwniejsze wygibasy zarządu OpenAI przerwał wreszcie Microsoft. Okazało się, że Altman dostał propozycję, by stworzyć tam nowy ośrodek zaawansowanych badań nad sztuczną inteligencją. I nie musiałby budować zespołu od zera. Dyrektor do spraw technologicznych cyfrowego giganta Kevin Scott oświadczył na X (dawniej Twitter), że każdy pracownik OpenAI, który zdecyduje się przejść do Microsoftu, może liczyć na dokładnie taką samą pensję, jaką miał w poprzedniej pracy.

Sytuacja zmieniła się w p

Algorytmy demokracji 2023: Jak rząd Węgier kierował do Polaków antyimigranckie reklamy podczas kampanii wyborczej

Problematyczny jest jednak moment startu kampanii. W Polsce toczyła się ona na wiele miesięcy przed wyborami. I kto wówczas ma płacić? W tej kwestii premier Morawiecki wytyczył wyraźną ścieżkę. Jak wyliczyła Bianka Mikołajewska z Wirtualnej Polski, w ciągu trzech lat szef polskiego rządu za reklamę prywatnych wpisów tylko na Facebooku zapłacił ponad pół miliona złotych, a od początku tego roku na promocję jedynie w tym serwisie oraz na kampanię PiS wydał prawie wszystko lub wszystko, co zarobił

Kampania strachu? Dlaczego na obawach przed AI korzystają wielkie firmy

Można uznać, że AI to zupełnie nowe pole, a każda technologia jest inna. Tyle że po dekadach doświadczeń w tworzeniu regulacji prawnych powstały pewne fundamentalne zasady, które pomogłyby uregulować także stosowanie sztucznej inteligencji. Są wśród nich wymóg przejrzystości czy stanowienia prawnie wiążących standardów monitorowania. Dobrym przykładem funkcjonowania takich ogólnych zasad jest… samochód. Choć zmienił życie miliardów ludzi, jego używanie może powodować także poważne szkody. By je

Algorytmy demokracji 2023: Deepfake, który może wpłynąć na wynik wyborów? To już się stało

W 2014 roku, na trzy dni przed ukraińskimi wyborami prezydenckimi, grupa hakerska CyberBerkut ogłosiła, że udało jej się spenetrować systemy Centralnej Komisji Wyborczej Ukrainy i wykraść hasła do serwerów. Hakerzy opublikowali w internecie wykradzione dane, w tym adresy mailowe i inne dokumenty. Oświadczyli, że „zniszczyli infrastrukturę komputerową” wyborów. Systemy zostały dzień później odtworzone przez rządowych ekspertów z kopii zapasowych, a same wybory odbyły się zgodnie z planem. To jedn

Żółwia myli z karabinem. Wojna jeszcze bardziej nieludzka?

Algorytm rozpoznający obrazy figurkę żółwia wziął za karabin. Inny karabin pomylił z... helikopterem. Sztuczna inteligencja grająca w grę wyścigową odkryła, że najlepszy wynik osiągnie, rezygnując ze ścigania i zamiast tego rozbijając się o przeszkody. Roomba uznała, że najlepszym sposobem na sprzątanie mieszkania bez wpadania na meble będzie robienie tego tyłem z maksymalną prędkością, bo czujniki zderzeń umieszczone są z przodu urządzenia. Wojskowy robot-zwiadowca dał się podejść żołnierzowi,

Naziści, sabotażyści i „The Sims 3”. Ulubiona gra Putina

Ukraińska SBU na te oskarżenia odpowiedziała bez wdawania się w szczegóły: „Nie mamy w planie zabójstwa Władimira Sołowiowa”. Ale nie było po co wdawać się w szczegóły, skoro sami Rosjanie tak dokładnie je przedstawili. FSB na swoich kontach w mediach społecznościowych opublikowała „pełne wideo z momentem zatrzymania i zeznaniami neonazistów, którzy planowali zamachy na rosyjskich dziennikarzy”. Widać na nim osoby zatrzymane w mieszkaniu przez rosyjskich agentów (wszystkie z wytatuowanymi symbol

Pegasus: cyberszpiedzy nie znają dziś granic

Problemy są jednak tu i teraz, a dotkliwie przekonał się o tym m.in. brytyjski kontrwywiad. Citizen Lab ujawniło, że Pegasusem zainfekowano co najmniej jedno urządzenie w siedzibie brytyjskiego premiera oraz „wiele urządzeń” pracowników MSZ. Za atakami w 2020 i 2021 r. miały stać służby Indii, Jordanii, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Cypru. I to nie koniec. W latach 2017-2020 inwigilowanych miało być co najmniej 65 osób powiązanych z katalońskim ruchem niepodległościowym, m.in. Carles Puigde

Cyrylica w Comic Sans. Co stracili Rosjanie

Z przykrością stwierdzamy, iż biorąc pod uwagę okoliczności, nie jesteśmy obecnie w stanie prowadzić relacji biznesowych z rosyjskimi firmami i ich spółkami zależnymi” – tak mogłoby brzmieć oświadczenie każdego z ponad sześciuset koncernów, które zdecydowały się wycofać z rosyjskiego rynku. Ale to akurat komunikat amerykańskiej firmy Monotype Imaging, do której należą najpopularniejsze na świecie czcionki, m.in. Times New Roman, Arial, Verdana czy Tahoma.

W praktyce ta decyzja oznacza, że osoba

Kto zamawiał ruskie? Tajemnice Moskwy z dostawą do domu

Podejdź do trzech szlabanów w pobliżu niebieskiej budki i zadzwoń. Po przystanku autobusu 110 do końca”. Instrukcja od szpiega dla tajnego informatora? Nie, choć autor wiadomości o imieniu Iwan mógł być oficerem wywiadu. To instrukcje dla kuriera dostarczającego zamówione jedzenie. Cel dostawy? Centrum Operacji Specjalnych FSB w podmoskiewskiej Bałaszysze.

Nie wiemy dokładnie, co zamówił Iwan, ale wiemy, że przynajmniej 20 jego kolegów również zamawiało jedzenie z dostawą do ściśle strzeżonego

Awaria na kolei: nie było cyberataku

Obawy o cyberatak ze strony Rosji są uzasadnione, co potwierdza choćby wprowadzenie u nas w związku z wojną w Ukrainie trzeciego stopnia alarmowego dotyczącego zagrożeń w cyberprzestrzeni (w czterostopniowej skali). Czy gdyby do niego doszło, bylibyśmy bezpieczni? O cyberatakach dowiadujemy się zwykle wtedy, jeśli się udadzą. Z drugiej strony wiadomo, że prace nad budową spójnego systemu ślimaczyły się latami i do dziś nie ma jednego centrum dowodzenia, a powołane w zeszłym miesiącu Wojska Obron
Load More

Follow Me