Featured Stories

Algorytmy demokracji 2023: Jak rząd Węgier kierował do Polaków antyimigranckie reklamy podczas kampanii wyborczej

Problematyczny jest jednak moment startu kampanii. W Polsce toczyła się ona na wiele miesięcy przed wyborami. I kto wówczas ma płacić? W tej kwestii premier Morawiecki wytyczył wyraźną ścieżkę. Jak wyliczyła Bianka Mikołajewska z Wirtualnej Polski, w ciągu trzech lat szef polskiego rządu za reklamę prywatnych wpisów tylko na Facebooku zapłacił ponad pół miliona złotych, a od początku tego roku na promocję jedynie w tym serwisie oraz na kampanię PiS wydał prawie wszystko lub wszystko, co zarobił

Algorytmy demokracji 2023: Deepfake, który może wpłynąć na wynik wyborów? To już się stało

W 2014 roku, na trzy dni przed ukraińskimi wyborami prezydenckimi, grupa hakerska CyberBerkut ogłosiła, że udało jej się spenetrować systemy Centralnej Komisji Wyborczej Ukrainy i wykraść hasła do serwerów. Hakerzy opublikowali w internecie wykradzione dane, w tym adresy mailowe i inne dokumenty. Oświadczyli, że „zniszczyli infrastrukturę komputerową” wyborów. Systemy zostały dzień później odtworzone przez rządowych ekspertów z kopii zapasowych, a same wybory odbyły się zgodnie z planem. To jedn

Czy jesteśmy sami we Wszechświecie? AGH szuka śladów życia na innych planetach [Miłego antropocenu! #11]

Muzyka: Michał Woźniak
Poniższy tekst powstał w oparciu o transkrypcję maszynową, może zawierać usterki językowe.
To są pytania naukowe, na które od niedawna dopiero posiadamy technologię, techniki, umiejętności, zdolności i wiedzę, żeby rzetelnie podjąć próbę odpowiedzenia na te pytania. No i oczywiście fascynujące zagadnienie tego, w jaki sposób loty kosmiczne wpływają na organizmy, w tym organizm człowieka i czy uda nam się opuścić bezpiecznie tę planetę.
Dokładnie tak. Będziemy mieli w przys...

Nagroda Nobla z chemii za badania nad białkami: jakie praktyczne zastosowanie mogą mieć dokonania laureatów?

Dzięki pracy trójki noblistów naukowcy mogą dziś przewidywać budowę przestrzenną cząsteczek białek oraz projektować nowe, nieznane dotąd w naturze. Te biocząsteczki składają się z łańcuchów zawierających tysiące aminokwasów, które zwijają się i składają, tworząc niezwykle złożone, trójwymiarowe formy mające decydujące znaczenie dla funkcji, którą dane białko pełni w organizmie.
– Francis Crick, jeden ze współodkrywców struktury DNA, patrząc na nią, miał powiedzieć: „To piękne, ale jak to funkcjo...

Blaski i cienie nowej wersji ChatGPT

W wielu dziedzinach jest wolniejszy i udziela gorszych odpowiedzi od wcześniejszego ChataGPT 4, a do tego OpenAI ostrzega, że – jeśli jego zabezpieczenia zostaną złamane i trafi w niepowołane ręce – może być „najniebezpieczniejszym modelem”, jaki firma dotąd wypuściła. Mimo to o1 ma być przełomowy, bo „rozumuje szybciej i lepiej niż ludzie”.
Informacje dotyczące ryzyka, jakie niesie program, można traktować jak chwyt marketingowy, który OpenAI stosuje dość regularnie, ale poinformowano też, że p...

Polska odpowiedź na ChatGPT [Miłego antropocenu! #10]

Poniższy tekst powstał w oparciu o transkrypcję maszynową, może zawierać usterki językowe.
Sebastian Kondracki: Dzień dobry.
Jest kilka perspektyw, dlaczego warto uczyć jednak języka polskiego. Pierwsza perspektywa to na pewno wszelka edukacja i też elementy kulturowe. Warto, żeby ten język polski, który cały czas się zmienia, jednak zapamiętywać. OK, mamy zapamiętany ten język polski w książkach, mamy zapamiętany język polski pewnie w różnych filmach, ale jednak on jest statyczny. To znaczy te...

Z czego zbudujemy przyszłość? Materiały, które będą podstawą naszej codzienności

Tegoroczna edycja Festiwalu Przemiany w Centrum Nauki Kopernik odbywa się pod hasłem "Z czego zbudujemy przyszłość?" i skupia się na materiałach, które mogą stanowić podstawę całego naszego życia. To okazja do rozmowy o materiałach zupełnie futurystycznych, tych, które są już dziś wśród nas, a nawet o tym, jak lepiej wykorzystywać zasoby, które już mamy.
Odcinek powstał we współpracy z Centrum Nauki Kopernik. Gości podcastu będzie można spotkać na Festiwalu Przemiany, który odbędzie się w dn. 11...

Sztuczna inteligencja: czas na decyzje. Rozmawiamy z wiceprezeską Meta AI

Wojciech Brzeziński: Po co właściwie Meta inwestuje miliardy w badania nad przetwarzaniem obrazu czy robotyką? To nie wydaje się mieć związku z zasadniczą działalnością firmy.
Joëlle Pineau: Mój zespół rzeczywiście często zajmuje się badaniami, które nie mają jeszcze jasnego biznesowego zastosowania. Ale założenie tego zespołu w 2013 r. było doskonałą inwestycją, tak jak świetną inwestycją pozostają badania nad fundamentami sztucznej inteligencji.
Początkowo nasze prace skupiały się nad algorytm...

Z wodą nie da się walczyć, ale można współpracować

Dr hab. Zbigniew Karaczun, prof. SGGW: Lato było rekordowo ciepłe i cały rok zapewne będzie kolejnym najcieplejszym w historii pomiarów. To oznacza, że zwiększa się parowanie, a jeśli w atmosferze jest więcej wilgoci, to opady są silniejsze. Jednocześnie rosnąca ilość gazów cieplarnianych zatrzymuje w atmosferze większą ilość ciepła. A im więcej energii w atmosferze, tym gwałtowniej się ona rozładowuje. Stąd wzrost siły i częstości zdarzeń ekstremalnych. Z tymi zjawiskami mamy właśnie do czynien...

Facebook odbiera głos polskim mediom. O co chodzi w tym sporze?

Na pierwszy rzut oka to niewielka zmiana: jeśli użytkownik Facebooka wrzuci na profil link do artykułu z polskiego portalu, tygodnika czy gazety, zamiast zdjęcia i fragmentu tekstu zobaczy jedynie niebieski link. W ten sposób Meta, spółka matka Facebooka, Instagrama i WhatsAppa, postanowiła zagrać na nosie polskim wydawcom i w pewnym sensie także państwu. Gdyby wszystko wyświetlało się jak wcześniej, musiałaby płacić polskim wydawcom za treści. Dzisiejszą decyzją pokazuje, że nie chce tego robić...

Płyną fake newsy: jak oszuści żerują na powodzi

IMGW i eksperci mogą do woli przekonywać, że woda ze zbiorników retencyjnych w Czechach w większości spływa do Morza Czarnego i Północnego i tylko niewielka część z dorzecza Odry trafia do Bałtyku, a do tego przy zrzutach ze zbiorników polskie i czeskie służby ściśle współpracują. Ale i tak, zanim prawda włożyła buty, nawet niektóre tradycyjne media zdążyły krzykliwymi nagłówkami zasugerować, że winni naszego nieszczęścia są Czesi.
Większość fake newsów w mediach społecznościowych to powtórka na...

Eksplodujące pagery Hezbollahu: jak wpłyną na sytuację na Bliskim Wschodzie

Dziewięcioletnia Fatima Abdullah zaczęła czwartą klasę podstawówki. Właśnie wróciła do domu po pierwszym dniu w szkole. Była w kuchni, gdy zabrzęczał pager jej ojca. Chciała mu go podać. Zginęła na miejscu.
Dziewczynka jest jedną z co najmniej 12 ofiar śmiertelnych ataku wymierzonego w bojowników Hezbollahu, polityczno-militarnej organizacji szyickiej, która kontroluje libańskie południe. We wtorek 17 września, o godzinie 15.30, pagery należące do członków tej organizacji eksplodowały niemal jed...

Antynoble 2024 przyznane. Oto lista najciekawszych badań naukowych tego roku

Muszę się do czegoś przyznać. Noble, formalnie najważniejsze naukowe nagrody świata, rzadko są dla mnie ekscytujące. Ogłoszenie laureatów, w tym roku zaplanowane na tydzień rozpoczynający się 7 października, to zbyt często suche, pozbawione emocji wydarzenia, w których brakuje czegoś, co jest być może najważniejszym i najbardziej pociągającym aspektem nauki. Radości z odkrycia czegoś, czego nikt wcześniej nie wiedział. 
Jest jednak nagroda, która celebruje radosną i często dziwną stronę nauki. W...

Google zapłaci 2,4 mld euro grzywny, a Apple 13 mld euro zaległych podatków

Sprawa Google'a ciągnęła się od ponad siedmiu siedmiu lat. Komisja Europejska stwierdziła wówczas, że gigant nadużywa dominującej pozycji na rynku i faworyzuje własne usługi porównywania produktów (były wyróżnione w ramkach i zawsze pojawiały się na pierwszym miejscu). 
Google i spółka macierzysta, Alphabet, zaskarżyły tę decyzję, ale TSUE przyznała rację Komisji. W orzeczeniu sędziowie podkreślili, że na unijnym rynku firmom, które mają pozycję dominującą, nie wolno stosować konkurencji pozacen...

Uszkodzone dane: kiedy pamięć cyfrowa nas zawodzi? [Miłego antropocenu! #9]

Poniższy tekst powstał w oparciu o transkrypcję maszynową, może zawierać usterki językowe.

Można o tym myśleć w naszej codzienności, że to jest pewien problem w tym, że z jakich programów na przykład musimy korzystać, ale z tej perspektywy archiwizacji to po prostu ogranicza szansę, że ktoś za 5, 10 albo nawet wyobraźmy sobie 500 lat sobie z tym plikiem poradzi. I to znów jest tylko jeden z przykładów. Pliki to był pierwszy krok, dziś znów powoli to zaczyna brzmieć anachronicznie, że ktoś się p...

Ekopirat posiedzi dłużej. Grenlandia przedłużyła areszt Paula Watsona

Nowe więzienie, zbudowane pięć lat temu na przedmieściach stolicy Grenlandii, wygląda jak luksusowy kurort. Jasny budynek ze szkła i betonu daje osadzonym szansę na podziwianie spektakularnych fiordów otaczających Nuuk. Większość z nich stawia się tu tylko na noc. W grenlandzkim systemie penitencjarnym to więźniowie mają klucze do swoich cel, bo niby gdzie mieliby uciekać?
To jednak nie dotyczy więźniów najniebezpieczniejszych, w tym siwego Kanadyjczyka, który do aresztu w Nuuk trafił pod koniec...

Brazylia zablokowała serwis społecznościowy Elona Muska. Poszło o władzę

To najnowszy wystrzał w coraz bardziej zażartej walce między Muskiem a brazylijskimi władzami, przede wszystkim zaś sędzią Sądu Najwyższego Alexandrem de Moraesem.
Kierujący wysiłkami na rzecz zwalczania internetowego ekstremizmu sędzia, który zdecydował właśnie o zablokowaniu X w Brazylii, polecił też Apple i Google, by w ciągu pięciu dni usunęły aplikację X ze swoich sklepów internetowych i zablokowały do niej dostęp. Zgodnie z orzeczeniem osobom korzystającym z X za pomocą VPN grozi dziennie...

Polska rakieta osiągnęła przestrzeń kosmiczną. Czy doczekamy się polskiego programu kosmicznego? [Miłego antropocenu! #8]

Poniższy tekst powstał w oparciu o transkrypcję maszynową, może zawierać usterki językowe.
Tomasz Noga: Na początek jeszcze powiem, że to nie było wielkie, wielkie urządzenie. Rakieta Bursztyn nawet w świecie rakiet suborbitalnych, dużo mniejszych od orbitalnych, jest dosyć mała. Ma długość samochodu osobowego, waży około 300 kilogramów, w pełni zatankowana, co jest też jej zaletą.
Wydarzenie, jak Pan wspomniał, bardzo ważne dla nas, dla naszego zespołu, dla rozwoju techniki, myślę, że polskiej...

Paweł Durow zwolniony z aresztu. Twórca Telegrama zbudował sobie legendę obrońcy wolności słowa: sprawdzamy, jak ma się ona do faktów

Na tę sprawę można patrzeć na kilka sposobów. Można – jak chcą prawnicy Pawła Durowa i armia jego internetowych fanów – widzieć w niej próbę zniszczenia przez państwo (tu: Francję) sfery wolności słowa i zmuszenia internetowych firm do ugięcia się pod polityczną presją.
Jednak historię powstania i rozwoju Telegrama – serwisu i komunikatora powstałego w 2013 r., a używanego dziś przez 900 mln ludzi na całym świecie – można interpretować też jako przestrogę: jak kończy się oddanie w ręce wielkich...

Rozbitkowie

Każdy, kto podczas pandemii znalazł się w kwarantannie, pamięta, że dziesięć dni może ciągnąć się jak pół roku. Bez możliwości opuszczania domu, z ograniczonymi rozrywkami i kontaktami z innymi, człowiek nagle zaczyna zajmować się wszystkim, co wpadnie mu w ręce. Pewnie nigdy w historii rośliny domowe nie były tak dobrze podlane, a prace domowe wykonane z takim przekonaniem. Wszystko, by zabić trochę nudy.
Sunita „Suni” Williams i Barry „Butch” Wilmore mają właśnie powtórkę z kwarantanny – tyle...

Astronauci utknęli na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ich misja miała trwać tydzień

„Lot testowy z natury nie jest ani bezpieczny, ani rutynowy” – stwierdził w niedzielę administrator NASA Bill Nelson. „Podejmując tę decyzję, kierujemy się jednak naszym zobowiązaniem do zachowania bezpieczeństwa załogi”.
Nelson zapewnił jednocześnie, że jest „w 100 proc. pewny”, że Starliner będzie wozić na ISS astronautów. Dla NASA to coś więcej niż tylko kwestia podparcia reputacji największego amerykańskiego producenta samolotów i rakiet. Powodem, dla którego agencja dekadę temu wybrała dwie...

Twórca Telegrama aresztowany we Francji. Kreml i Elon Musk protestują równie energicznie

Po aresztowaniu we Francji Pawła Durowa, założyciela serwisu Telegram, w mediach społecznościowych wybuchła histeria, że to zamach na wolność słowa. Na najgłośniejszego jej obrońcę stara się kreować Moskwa, która oskarża rząd w Paryżu o zapędy totalitarne. W sieci błyskawicznie zaczęło krążyć zdjęcie pocisku z napisem „Dla Durowa”, a jeden z najpopularniejszych prokremlowskich blogerów Borys Rożyn (na Telegramie ma 800 tys. subskrybentów) stwierdził, że „żyjemy w świecie, gdzie idee Orwella zatr...

EagleEye: polski satelita może stać się naszą przepustką do światowej ligi przemysłu kosmicznego

Projekt EagleEye to efekt współpracy kilku kluczowych polskich podmiotów, w tym Creotech Instruments, firmy Scanway oraz Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk. Creotech odpowiadał za budowę platformy satelitarnej HyperSat, stanowiącej fundament całego projektu. Platforma ta jest modularna, co oznacza, że może być dostosowana do różnych misji, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. EagleEye jest zaledwie demonstratorem. Wkrótce w kosmosie może dołączyć do niego „brat”, wyposażony n...

Prezydent podpisał ustawę zmieniającą prawo autorskie. To najważniejsza zmiana od 30 lat

Dzięki nowym przepisom artyści będą mogli ubiegać się o tantiemy z platform streamingowych, a media będą miały szansę wynegocjować z wielkimi koncernami technologicznymi uczciwe wynagrodzenie za wykorzystywanie ich treści. Zarówno dla artystów, jak i mediów było to „być albo nie być”. I obie grupy korzystne dla nich przepisy wywalczyły podczas protestów.
Według artystów, przed wprowadzeniem nowelizacji, twórcy tracili rocznie ok. 30-40 mln zł na rzecz serwisów streamingowych. Wcześniejsze przepi...

Mikroplastik i my: jak korzystać z tworzyw sztucznych, żeby nie szkodzić planecie [Miłego antropocenu! #7]

Poniższy tekst powstał w oparciu o transkrypcję maszynową, może zawierać usterki językowe.
Prof. RICHARD THOMPSON: Większość planety nie składa się z plastiku, ale jego ilość w środowisku naturalnym zwiększyła się istotnie nawet za mojego życia. Kiedy się urodziłem, produkowaliśmy rocznie na całym świecie około 5 milionów ton plastikowych przedmiotów. Dziś to 400 milionów ton, a problemem jest fakt, że około 40 proc. z nich to przedmioty jednorazowego użytku, które dają w wielu przypadkach pewne...

Musk spotkał się z Trumpem. To nie była konfrontacja

„To nie będzie konfrontacyjny wywiad” – zapowiadał miliarder Elon Musk przed spotkaniem z Donaldem Trumpem transmitowanym na żywo na platformie X. Twierdził, że woli rozmowę z kandydatem na prezydenta USA, bo „podczas wywiadu nikt nie jest tak naprawdę sobą”. I miał rację. To nie był wywiad, lecz spotkanie potakiwacza z człowiekiem, który od lat powtarza to samo. 
Mniej więcej w połowie spotkania powód, dla którego Musk dał Trumpowi niemal dwie godziny na powtarzanie w kółko tych samych argument...
Load More